Sau vụ hỏa hoạn gây ra tổn thất quá lớn về người và của tại Hà Nội gần đây. Chúng ta cùng nhìn nhận một cách tổng thể về Rối loạn căng thẳng sau chấn thương với bài viết của TS Tâm lý Nguyễn Thị Thu Hiền.

Nguồn: fb Nguyễn Thị Thu Hiền

“Giống như bất kỳ sự kiện đau thương nào, cháy nhà để lại cho nạn nhân những ảnh hưởng tức thời và lâu dài có thể bao gồm TỨC GIÂN, CÔ LẬP VÀ CẢM GIÁC TÊ LIỆT. Mặc dù mối nguy hiểm ban đầu đã qua đi sau khi đám cháy được dập tắt nhưng nạn nhân lại phải gánh chịu hậu quả có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm. Địa điểm xảy ra vụ cháy từng tràn ngập sự thoải mái và quen thuộc, giờ đây là sự ảm đạm về sự hỗn loạn, buồn bã và mất mát, nơi những đồ vật và tài sản quý giá đã bị phá hủy, dẫn đến các vấn đề khó chịu và tập trung. Nạn nhân phải đối mặt với thử thách của quá trình phục hồi, điều chỉnh thói quen và đưa ra những quyết định khó khăn trong cuộc sống khi họ xây dựng lại cuộc sống.

Cháy nhà có thể gây chấn thương, không chỉ đối với những người có mặt tại thời điểm xảy ra cháy mà còn đối với người thân, vật nuôi và thậm chí cả con người sống gần đó. Những người sống sót có nhà bị hư hại hoặc bị hỏa hoạn phá hủy thường gặp phải PTSD. Sự hủy diệt này có thể để lại cho họ nỗi sợ hãi kéo dài và trạng thái tinh thần tiêu cực. Tình trạng này có thể bao gồm hồi tưởng, ác mộng và không thể ngủ ngon. Một người bị PTSD cũng có thể trở nên lo lắng hoặc trầm cảm sau vụ cháy nhà. Trong một số trường hợp, những cảm giác này có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm sau nguyên nhân gây ra hỏa hoạn.

Một vụ cháy nhà có thể ảnh hưởng sâu sắc đến sức khỏe của một người, cả về thể chất lẫn tinh thần. Nó có thể gây ra căng thẳng, lo lắng và thậm chí trầm cảm có thể kéo dài nhiều năm sau khi dập tắt đám cháy, đó là lý do tại sao việc duy trì cảm giác an toàn và thiết lập các thói quen lành mạnh là điều quan trọng trong cuộc sống của họ.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng có tới 20% số người bị cháy nhà sẽ phát triển Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD). Mặc dù hầu hết mọi người gặp nguy hiểm khi cháy nhà đều đã thoát chết mà không bị thương hoặc tử vong, nhưng tình huống hầu như luôn cực kỳ đáng sợ. Chúng có thể gây ra những rủi ro đáng kể cho sự an toàn của một người và mang đến những thách thức trên con đường hồi phục, dẫn đến cảm giác khó chịu, khó ngủ và phân ly khi tâm trí hộ bị điều hướng thông qua các yếu tố kích hoạt và né tránh.

Rối loạn căng thẳng sau chấn thương là gì?

PTSD là một chứng rối loạn lo âu phát triển sau khi bạn trải qua một sự kiện đau thương. Các sự kiện đau buồn liên quan đến cái chết thực sự hoặc bị đe dọa hoặc thương tích nghiêm trọng, chẳng hạn như hành hung cá nhân, thiên tai, thiên tai, tai nạn, chiến tranh và tấn công khủng bố.

Tuy nhiên, không phải tất cả các sự kiện đau buồn đều dẫn đến PTSD. nhưng hết những người trải qua chấn thương đều không phát triển nó và các triệu chứng của PTSD có thể cản trở cuộc sống hàng ngày của người tải qua sang chấn.

Các triệu chứng thường bắt đầu trong vòng ba tháng kể từ sự kiện đau buồn, nhưng chúng có thể bắt đầu nhiều năm sau đó. Chúng có xu hướng kéo dài ít nhất một tháng nhưng có thể tồn tại trong nhiều năm.

Có hai loại PTSD: cấp tính và mãn tính.

PTSD cấp tính thường được giải quyết trong vòng ba tháng sau khi xảy ra sự cố, trong khi PTSD mãn tính có liên quan đến các triệu chứng nghiêm trọng hơn kéo dài hơn một tháng nhưng chưa đầy sáu tháng sau khi chấn thương ban đầu xảy ra.

Các triệu chứng PTSD bao gồm:

– Tránh những nơi như nhà bếp, sự kiện và những thứ khiến bạn nhớ đến chấn thương tâm lý (như hỏa hoạn)

– Những suy nghĩ xâm nhập về chấn thương (hồi tưởng)

– Ác mộng hoặc những giấc mơ đáng sợ về chấn thương (ác mộng)

– Cảnh tượng khói có thể tạo ra hồi tưởng

– Cảm giác lo lắng và phản ứng giật mình khi bị nhắc nhở về chấn thương (tăng cảnh giác)

– Rối loạn giấc ngủ hoặc ngủ không sâu giấc do gặp ác mộng hoặc có những suy nghĩ ám ảnh về chấn thương (mất ngủ).

Chấn thương tinh thần luôn đi kèm khi một cá nhân gặp sang chấn.

Chấn thương tinh thần xảy ra khi một người trải qua một sự kiện đau buồn đe dọa tính mạng, sự an toàn hoặc sự toàn vẹn về thể chất của họ. Một sự kiện đau buồn có thể liên quan đến mối đe dọa tử vong, thương tích nghiêm trọng hoặc bạo lực tình dục thực sự hoặc được nhận thấy. Nó cũng có thể bao gồm các mối đe dọa đối với sức khỏe thể chất của chính mình hoặc của người khác, tiếp xúc với hành vi bạo lực thực tế hoặc bị đe dọa và các thảm họa thiên nhiên như động đất, lũ lụt và hỏa hoạn.

MỘT SỐ KỸ THUẬT GIÚP GIẢM CĂNG THẲNG SAU THẢM HỌA CHÁY

Có nhiều cách để giảm căng thẳng, nhưng điều quan trọng nhất là tìm ra cách nào phù hợp nhất với bạn. Sau đây là một số gợi ý:

1. Các hoạt động thể chất

Bạn không cần phải chạy marathon hoặc có thể trạng tốt để kết hợp hoạt động thể chất vào thói quen hàng ngày của mình. Bất cứ ai cũng có thể thử đi bộ 30 phút ba lần một tuần hoặc tập yoga 30 phút mỗi tuần một lần như một phần cuộc sống của mình. Có rất nhiều lựa chọn hoạt động thể chất đáp ứng nhu cầu và sở thích cá nhân của bạn, cho dù đó là cho công việc hay giải trí.

2. Luyện tập thiền định và chánh niệm.

Liệu pháp nhận thức dựa trên chánh niệm (MBCT) đã được chứng minh là giúp ích cho những người bị trầm cảm tái phát, rối loạn lo âu và ký ức liên quan đến đau buồn. MBCT là một loại thiền giúp mọi người nhận thức rõ hơn về suy nghĩ và cảm xúc của mình mà không bị cuốn vào chúng. Các nghiên cứu cho thấy MBCT có thể giúp ngăn ngừa tái phát ở những người bị trầm cảm tái phát và cải thiện sức khỏe tổng thể, khiến nó trở thành một công cụ có giá trị để tăng cường an ninh tinh thần.

3. Bài tập thở.

Hít thở sâu là một cách hiệu quả để thư giãn cơ thể và tâm trí. Nó giúp đưa oxy vào cơ thể, có thể giúp hạ huyết áp và giảm căng thẳng trong cơ bắp. Kỹ thuật đơn giản này có thể hỗ trợ những người đang phải đối mặt với nỗi đau về tinh thần và thể chất hoặc đau khổ về cảm xúc, tạo ra cảm giác bình tĩnh trong thói quen hàng ngày của họ.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ GIÚP NGƯỜI THÂN SAU KHI HỌ VỪA THOÁT KHỎI ĐÁM CHÁY

Đưa ra lời khuyên và sự hiện diện an ủi có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể trong quá trình hồi phục của họ, cho họ thấy rằng họ không đơn độc đương đầu với những thách thức mà họ gặp phải.

1. Kiên nhẫn

Nếu người thân của bạn đang trải qua những hồi tưởng hoặc ác mộng, hãy cho họ thời gian và không gian. Đừng cố ép họ nói về chấn thương. Nếu họ sẵn sàng và sẵn sàng nói về vấn đề đó, hãy cho họ biết rằng bạn luôn ở đây vì họ bất cứ khi nào cần.

2. Tránh các từ kích hoạt

Cố gắng không sử dụng những từ như “cháy” hoặc “nổ” khi nói về sự kiện. Trên thực tế, thay vào đó hãy thử sử dụng những từ như “khẩn cấp”. Nó sẽ giúp giải phóng những cảm xúc tiêu cực liên quan đến sự kiện, có thể là nỗi sợ hãi và lo lắng đáng kể đã ăn sâu vào tâm trí của những người bị ảnh hưởng.

MẤT BAO LÂU ĐỂ PHỤC HỔI SAU THẢM HOẠ CHÁY

Khoảng thời gian để một người nào đó hồi phục phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như tuổi tác và giới tính. Nó cũng phụ thuộc vào việc họ có những tổn thương tinh thần tiềm ẩn khác như trầm cảm hay lo lắng hay không. Tuy nhiên, nhìn chung, hầu hết mọi người sẽ bắt đầu cảm thấy tốt hơn trong vòng ba tháng kể từ khi trải qua PTSD sau một vụ cháy nhà. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là phải tìm kiếm sự giúp đỡ ngay sau sự kiện, để bắt đầu đối phó và hướng tới cảm giác bình thường trong cuộc sống của họ. Câu trả lời cho câu hỏi này phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương và thời gian bạn cảm nhận được những ảnh hưởng đó. Nếu bạn gặp khó khăn trong việc đối phó với các triệu chứng PTSD của mình, việc nói chuyện với chuyên gia trị liệu chuyên nghiệp có thể hữu ích. Họ cũng có thể đề xuất các chiến lược tự chăm sóc mà bạn có thể sử dụng để giúp bản thân đối phó với sự lo lắng và căng thẳng. Những cảm giác tích cực có thể bắt đầu xuất hiện trở lại khi sự tập trung chuyển sang tương lai, vượt qua thảm họa.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ BẠN PHỤC HỔI SAU THẢM HOẠ CHÁY

Bạn có thể phục hồi sau chấn thương do cháy nhà theo ba cách chính:1) Với thời gian và sự hỗ trợ từ người khác, bạn có thể chữa lành một cách tự nhiên và lấy lại thăng bằng theo thời gian.2) Bạn có thể học cách đối phó với lo âu, trầm cảm và các triệu chứng khác bằng cách sử dụng các kỹ năng và kỹ thuật đối phó để giải quyết hiệu quả PTSD (rối loạn căng thẳng sau chấn thương).

3) Bạn có thể được điều trị từ chuyên gia sức khỏe tâm thần chuyên điều trị PTSD và các tình trạng sức khỏe tâm thần khác liên quan đến các sự kiện đau thương như cháy nhà.

CHÚNG TA MANG TẶNG GÌ CHO NGƯỜI CHÁY NHÀ

Mất nhà có thể gây ra cảm giác đau khổ và tuyệt vọng đáng kể. Khi ai đó trải qua chấn thương do cháy nhà, điều tốt nhất nên làm là hỗ trợ cộng đồng trong quá trình phục hồi của họ. Tham gia vào các hoạt động nâng cao tinh thần và đưa ra những quyết định thúc đẩy sự đoàn kết có thể là một lợi thế lớn. Bạn không cần phải nói bất cứ điều gì về vụ cháy – hãy lắng nghe nếu họ muốn nói về nó. Nếu họ không muốn nói về vấn đề đó ngay lập tức, đừng thúc ép họ – hãy cho họ biết rằng bạn luôn ở bên họ. Đôi khi, chỉ cần cung cấp một nơi để ở cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể.

——————–

Trung tâm Autism EDU

Địa chỉ: Số 33, ngõ 61, Thái Thịnh, Thịnh Quang, Đống Đa, Hà Nội

Điện thoại: 0978 259 186

Email: eduautism@gmail.com